ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminde büyük değişiklikleri yaşama geçirme vaadinde bulundu.
Yemin töreninden sonra sağanak gibi başkanlık emirleri imzaladı.
Bunlara ABD-Meksika sınırında ulusal acil durum ilan etmek, uyuşturucu kartellerini “terör örgütleri” olarak tanımlamak ve 6 Ocak Kongre baskınına karışanları affetmek dahildi.
Cumhuriyetçi Partili Başkan, kampanya döneminde ABD tarihindeki “en büyük sınır dışını” gerçekleştirmeyi, hükümet bürokrasisini hafifletmeyi, vergileri indirmeyi ve ithal mallarına yeni gümrük vergileri koymayı vaat etmişti.
Trump, amaçlarına ulaşmak için Kongre’deki Cumhuriyetçi Parti kontrolüne ve Yüksek Mahkeme’deki muhafazakâr yargıç çoğunluğuna güveniyor. Ancak Trump’un önünde denge ve denetleme mekanizmaları ve başka sorunlar var.
İşte uzmanların Trump’ın planlarını kısıtlayabileceğini söylediği altı faktör.
1. Kongre’deki az farklı çoğunluk
Cumhuriyetçiler Kongre’nin her iki kanadında da çoğunluğu elinde tutuyor, ancak az farkla.
Kasım’daki seçimlerde Temsilciler Meclisi’ne 220 Cumhuriyetçi, 215 de Demokrat Partili üye seçildi.
O zamandan bu yana iki Cumhuriyetçi Kongre üyesi istifa ederken, birinin daha istifa etmesi bekleniyor.
Böylelikle Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ndeki üstünlüğü sadece ikiye inecek. Fakat önümüzdeki aylarda boş sandalyelerin doldurulması için seçim yapılması bekleniyor.
California üniversitesi, Los Angeles’tan (UCLA) siyaset, hukuk ve siyaset bilimi uzmanı Prof. Mark Peterson BBC Mundo’ya yaptığı açıklamada “Modern dönemlerdeki en ez farklı üstünlük” diyor. Peterson Cumhuriyetçilerin “aşırı derecede birleşmiş” olduğunu söylerken, tartışmalı meselelerde hepsini bir arada tutmanın zor olacağını vurguluyor.
Senato’da ise Cumhuriyetçilerin 53, Demokratların ise 47 sandalyesi var. Bu da, Cumhuriyetçilerin, muhalif milletvekillerinin yasama sürecini uzatması ve hatta oylamayı önlemesini engelleyen 60 üyelik süper çoğunluktan yoksun olması anlamına geliyor.
Ancak Senato, “uzlaşma” diye bilinen prosedürle bütçe önlemlerini sadece 51 üyeli salt çoğunlukla onaylayabılıyor.
Cumhuriyetçiler bazı amaçlarına farklı tasarıları bu süreçle geçirerek ulaşabilir. Ancak Peterson “Demokratlar bunun dışında hemen hemen her şeyi durdurabilirler” diyor.
Prof. Peterson Trump’ın ilk başkanlık döneminde de Kongre’nin her iki kanadında çoğunluğu elinde bulundurduğuna, ancak geçirebildiği tek tasarının vergi indirimi yasası olduğuna dikkat çekiyor.
2. Bağımsız yargı
Yüksek Mahkeme, ABD’nin en üst düzey mahkemesi ve üyeleri, sandalyeler boşaldıkça başkanlar tarafından seçiliyor.
Şu andaki dokuz Yüksek Mahkeme yargıcından altısı muhafazakâr isimler ve bunları üçü ilk döneminde Trump tarafından atanmıştı. Fakat bu durum, mahkemenin tüm kararlarının yönetimin girişimlerine destek vermesini garanti etmiyor.
Yüksek Mahkeme, Trump’ın atadığı yargıçların desteğiyle, kürtaj hakları konusundaki federal korumalardan geri adım atmıştı.
Ancak, Cumhuriyetçilerin umduklarının tersine, Obamacare diye bilinen genel sağlık sigortasını ve LBGT bireylerin iş yerlerinde ayrımcılığa uğramasına yönelik koruma önlemlerini onaylamışlardı.
Yüksek Mahkeme ayrıca, 2020 başkanlık seçim sonuçlarını iptal ettirme girişimini ve Daca programına son vermeyi reddetmişti. Daca programı, ABD’ye yasadışı yollardan giren çocuk göçmenlerin korunmasını öngörüyor.
Pew Araştırma Merkezine göre Yüksek Mahkeme’nin ötesinde, görevdeki bölge yargıçlarının % 60’ı Demokrat başkanlar tarafından atananlardan oluşuyor.
Prof. Peterson yargıçlara hukuk ve Yüksek Mahkeme’nin emsal kararlarının rehberlik ettiğini ve yargının “yüksek düzeyde bir bağımsızlıkla yönetimin üçüncü organı olarak kalmaya devam ettiğini” söylüyor.
3. Eyalet ve yerel yönetimler
ABD’nin federal yapısı Beyaz Saray’dan empoze edilecebilecek değişiklikleri kısıtlıyor.
ABD Anayasası’nın 10. Maddesi eyalet yönetimlerine geniş yetiler veriyor. Eyalet yönetimleri geleneksel olarak, güvenlik, eğitim, sağlık, sosyal yardımlar, ceza hukuku, istihdam hukuku ve mülkiyet yasalarından sorumlu oluyor. Bölgeler ve şehirler de kamu güvenliği, şehir planlaması ve toprak kullanımından sorumlu.
Prof. Peterson Demokratların Trump yönetimine daha yerel düzeyde meydan okumak için bu yetkileri kullanacağına inanıyor.
Peterson, yaşadığı California eyaletinin ülkenin en büyük eyaleti ve dünyanın “beşinci büyük ekonomisi” olduğunu vurguluyor.
“Eyalet genel anlamda demokrat ya da liberal ya da ilerici değil ama ağırlıklı olarak o yöne gidiyor” diyor.
Prof. Peterson California ve birçok diğer eyaletin de “Trump yönetiminin yapılmasını istediklerinden bağımsız olarak çalışabilmek adına elinden geleni yapmasını ya da Trump yönetimine meydan okumasını bekliyor. Tıpkı geçmişte Teksas ve diğer eyaletlerin Biden ve Obama yönetimlerine yaptığı gibi.
Şu anda, 50 ABD eyaletinin 23’ünü Demokrat Partili valiler yönetiyor.
Trump’ın kitlesel sınır dışı gibi bazı planları yerel düzeyde de destek gerektiriyor ve eyalet ve yerel yönetimlerdeki dirençten etkilenebilir. Birçok şehir ve eyalet kendilerini göçmenler için “sığınak” ilan etti ve federal hükümetle işbirliğini kısıtladı.
4. Kamu kuruluşu çalışanları
Cumhuriyetçiler, Donald Trump’ın ilk döneminde politikalarını kamu yetkilileri ve memurların direnişi nedeniyle uygulayamadıklarından şikayet ediyorlardı.
Trump, ilk döneminin sonuna doğru binlerce kamu çalışanını kovup, yerlerine destekçilerini almasını sağlayan bir başkanlık emri imzalamıştı.
Eski Başkan Joe Biden bu emri iptal etti ama Başkan Trump, ikinci döneminin ilk gününde benzer bir başkanlık emri daha imzaladı. Ayrıca uzaktan çalışan federal personelin ofislerine geri dönmesi talimatı verdi.
Trump’a yakın muhafazakâr gruplar, kamu görevlilerinin yerine uygun olduğunu düşündükleri profesyonellerin bulundu bir veri tabanı imzaladı.
One Sendikası ve Ulusal Hazine Çalışanları Sendikası, yeni başkanlık emrine karşı çıkan bir hukuk süreci başlattı.
Prof. Peterson, Trump’ın bu tür hamlelerinne karşı güçlü bir kurumsal, yasal, siyasi ve sendikal direniş gösterilmesini bekliyor.
5. Sivil toplum ve medya
Trump, büyük ihtimalle liberal eğilimli medya organları ve Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) gibi sivil toplum kuruluşlarının eleştirilerine maruz kalmaya devam edecek.
1,7 milyon üyeli ACLU bazı planları engellemeye çalışacağını duyurdu. Kuruluş bunların göçmen ailelerinin ayrılmasına, üreme sağlının zarar görmesine ve protestocularla, siyasi rakiplerine federal kovuşturmaların önünü açabileceğini söylüyor.
ACLU ve diğer bazı gruplar, Trump’ın ABD’de doğan herkese vatandaşlık verilmesi uygulamasını son verme planlarına karşı dava açtı.
Bazı Trump karşıtlarıysa, medyanın bazı kesimlerinden kaygılı. Özellikle de WashingtonTimes ve LA Times gazetelerinin geleneksel olarak yaptıkları gibi, seçimden önce bir adaya destek açıklamayı reddetmesinden sonra.
Her iki gazetenin de Trump’ın Demokrat Partili rakibi Kamala Harris’e destek vermesi bekleniyordu.
Washington Post’un sahibi, Amazon’un kurucusu milyarder iş insanı Jeff Bezos, kararın halk nezdindeki giderek büyüyen “taraflı medya” algısı nedeniyle alındığını savundu.
Bezos Aralık’ta Trump’ın yemin töreni fonuna bağış yaptığını açıkladı ve Trump ile birlikte, başkanın Florida’daki evinde yemek yedi.
LA Times’ın yine milyarder sahibi Patrick Soon-Shiong da, bir adaya destek vermenin ülkedeki bölünmeleri büyüteceğinden korktuğunu savundu.
6. Halk desteği
Başkan Trump’ın bir gözü de halk desteğinde olacak. Prof. Peterson, Trump’ın genel halk oyunun % 49,9’unu aldığına ve Harris’in sadece % 1,5 önünde olduğuna dikkat çekiyor.
Peterson “Bu başkanlık seçiminde en yakın zaferlerden biri” diyor.
Profesör ayrıca, Trump’a oy veren herkesin tüm politikalarına destek vermediğini de ekliyor.
Prof. Peterson’a göre bazı Cumhuriyetçiler Trump’ı şahsen sevmiyordu ama daha az vergi ve düzenleme istiyorlardı. Diğerleriyse, Trump’ı yüksek enflasyonla mücadele edebilecek en iyi seçim olarak gördü.
Bu hal, hükümetin hem başkanın popülerliğini hem de 2026 ara seçimlerinde Cumhuriyetçilerin tekrar seçilme şansını korumak için bazı tutumlarını yumuşatmaya zorlama baskısı yaratabilir.
Ayrıca bazı uzmanlar, gümrükler ve göçmenlerin sınır dışı etme gibi bazı planlarının Trump’ın ekonomiyi canlandırma ve enflasyonu düşürme vaatlerinin altını oyabileceğini söylüyor.
Sağ eğilimli Hoover Kurumu’ndan Ekonomist John Cochrane, buradaki önemli sorunun Trump’ın koalisyonundaki iş dünyası yanlısı kesimlerle, sınır kontrolü ve Çin ile rekabet gibi konulara odaklanan “milliyetçiler” arasındaki gerilimi nasıl yöneteceği olduğunu belirtiyor.
Cochrane “Her iki tarafın da istediğini alamayacağı net. Önemli mesele bu ve bu yüzden ne olacğını tahmin edemeyiz” diyor.
Haber Kaynak : SONDAKIKA.COM
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
News
